Τολό : Η ελπίδα είναι εδώ ... και είναι όμορφη....

Συχνά στη ζωή μου προσπαθώ να μαθαίνω πράγματα, να ικανοποιώ την περιέργεια μου, να γνωρίζω ανθρώπους και μέρη. Όμως πάντοτε υπάρχει το άγνωστο, πάντοτε υπάρχει το αναπάντεχο. Και γίνεται περισσότερο ενδιαφέρον, όταν αυτό το αναπάντεχο σου δίνει την ευκαιρία να ελπίζεις σε ένα καλύτερο μέλλον. Για τα παιδιά κυρίως. Γιαυτό άλλωστε η ζωή είναι ωραία!

Το Τολό είναι μια γνωστή σε όλους παραλία της Αργολίδας. Παλιό παραδοσιακό ψαροχώρι, γνωστός ευρωπαϊκός προορισμός, κύρια κατασκηνωτών, πριν 40 χρόνια, ανδρώθηκε άναρχα τουριστικά την εποχή της χούντας και έχασε το χρώμα που το χαρακτήριζε. Πανύψηλα ξενοδοχεία κτίστηκαν, πέρα από κάθε λογική και αισθητική, μπροστά στην παραλία καταστρέφοντας το πανέμορφο τοπίο. Η αυθαιρεσία συνεχίστηκε και σε όλη τη μεταπολίτευση σε κάθε επίπεδο. Κτίρια κάθε λογής σε κάθε κομμάτι γης, ανύπαρκτοι ελεύθεροι χώροι, συνωστισμός αυτοκινήτων στον ένα και μοναδικό ουσιαστικά δρόμο του χωριού. Έργα υποδομής έγιναν στο πόδι, σύστημα αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού που λειτουργεί προβληματικά, έλλειψη πόσιμου νερού και κόστος τρελό από τους ιδιώτες υδροφορείς ή τον έξυπνο "γιατρό" της ΔΕΥΑΝ, χωματερές σκουπιδιών σε απόσταση αναπνοής από το χωριό. Το Τολό σήμερα παλεύει να επιβιώσει μέσα στον παγκόσμιο τουριστικό ανταγωνισμό και φυσικά δεν έχει καμιά τύχη, γιατί απλά αποτελεί ένα καλό παράδειγμα προς αποφυγή για το "πως καταστρέφω στην κυριολεξία έναν τουριστικό προορισμό εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς"!

Ζώντας το Τολό από τα παιδικά μου χρόνια, όταν ερχόμουν για διακοπές από την Αθήνα στους παππούδες μου στο Ναύπλιο, αναρωτιέμαι συχνά - όντας και μηχανικός - αν θα μπορούσε ποτέ αυτό το τοπίο να επανέλθει στην αρχική εξαιρετική του μορφή. Γνωρίζοντας το εγχείρημα της Ίμπιζα στην Ισπανία, προβληματιζόμουν πάντοτε αν θα βρεθεί κάποιος κάποτε να πάρει μια μπουλντόζα και να καθαρίσει την παραλία από όλα αυτά τα ξενοδοχεία- εκτρώματα και να μας χαρίσει πάλι την υπέροχη θέα που σήμερα δεν υπάρχει. Στους προβληματισμούς μου αυτούς αναζητούσα να βρω και ποια ήταν αυτή η αρχική μορφή? Ποια ήταν η θέα που δεν βλέπαμε? Δεν ήμουν αισιόδοξος γιατί όσο κι αν τριγυρνούσα, έβλεπα γύρω μου μόνο μπετόν. Μπετόν που είχε πνίξει το χωριό και που σκαρφάλωνε γρήγορα στο λόφο πάνω από την παραλία, κατατρώγοντας και το τελευταίο ίχνος πρασίνου.

Κι όμως! Υπάρχει και η άλλη όψη , αυτή της πρωτόγονης ομορφιάς και της απίστευτης γαλήνης, αυτή που χαρακτήριζε το Τολό τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο ή και ακόμη πιο πριν. Και δεν πίστευα ούτε στο πιο τρελό μου όνειρο ότι αυτή την εικόνα θα την έβλεπα μέσα στην καρδιά του χωριού. Πίσω από μια μάντρα που και ο πιο υποψιασμένος επισκέπτης δεν θα πίστευε ότι θα αντίκριζε κάτι τόσο εντυπωσιακό, μα συνάμα και τόσο αυθεντικό.

Ναι ! Όσο κι αν δεν το πιστεύετε, κύρια όσοι έχετε επισκεφτεί το Τολό, αυτή η εικόνα είναι μέσα στο κέντρο του χωριού. Όπως είναι και η παρακάτω. Όπως είναι και πολλές άλλες που είναι αδύνατον να χωρέσουν σε ένα ποστ ενός ιστολογίου. Αλλά και να χωρούσαν δεν θα έδιναν με ακρίβεια το μέγεθος της ομορφιάς που συναντάς όταν επισκέπτεσαι το χώρο.

Τέσσερα στρέμματα γης καταπράσινα. Τέσσερα κτίσματα εξαιρετικά λιτής αλλά και γνήσια ελληνικής αρχιτεκτονικής αισθητικής . Εξερευνώντας κάθε γωνιά του εσωτερικού τους, βλέπεις μπροστά σου την ιστορία του τόπου αλλά και των ανθρώπων που τα έκτισαν αλλά και αυτών που σήμερα τα διατηρούν ύστερα από τόσα χρόνια με σεβασμό, που φτάνει στα όρια του πάθους!

Απίστευτη θέα προς τη θάλασσα. Μόλις 10 μέτρα από τον δρόμο με τα ξερακιανα ξενοδοχεία βλέπεις μπροστά σου αυτό το απέραντο γαλάζιο και μπερδεύεις τη γαλήνη και την αισιοδοξία με τη θλίψη και το θυμό. Θυμό γιατί όσο κοιτάς γύρω σου, τόσο δεν κατανοείς τη λογική κάποιων ανεγκέφαλων να στερούν αυτή την εικόνα από τον επισκέπτη του χωριού.

Και ο θυμός γίνεται ακόμη πιο μεγάλος όταν μαθαίνεις πως αυτοί οι ίδιοι ανεγκέφαλοι, επιστήμονες τρανοί, που φροντίζουν υποτίθεται για την ανάπτυξη του οικισμού, θέλουν να βάλουν ξεδιάντροπα χέρι σε αυτό το ανεκτίμητης αξίας κομμάτι γης. Αμφισβητούν τη νομιμότητα των κτισμάτων, θέλουν να περάσουν δρόμους μέσα από το κτήμα κόβοντας το στα τρία, θέλουν να κατεδαφίσουν μια μάντρα 50 και πλέον ετών, που δεν μπήκαν καν στον κόπο, ως όφειλαν, να ελέγξουν τη τεχνική χρησιμότητα της. Και αυτό γιατί κάποιος τόλμησε να υπερασπιστεί το δικαίωμα να βλέπει τη θάλασσα, κόντρα σε ένα μπετονένιο τέρας που υψώνεται μπροστά του.

Τρία πράγματα θα πω , κι ας τα λάβει υπόψη του όποιος θέλει:

• Καλοί μου συνάδελφοι. Αν πραγματικά νοιάζεστε για το Τολό και δεν διεκπεραιώνετε απλά μια ακόμη μελέτη ρουτίνας και ολοκληρωτικής τσιμεντοποίησης του τοπίου, φροντίστε, αντί να αμφισβητείτε τύποις - αν όχι και με προσωπική εμπάθεια - την ιστορία αυτού του κομματιού γης, να την αναδείξετε και να την προστατέψετε. Έχετε και την δύναμη και την εμπειρία να το κάνετε . Έχετε και την υποχρέωση να το κάνετε, αν φυσικά αισθάνεστε έστω μια μικρή ευθύνη για ότι σήμερα αντικρίζουμε.
• Αγαπητοί Παύλο και Άντζελα. Στο site του υπουργείου (που ευτυχώς πια είναι Πολιτισμού και Τουρισμού) γράφετε πως " ... η προστασία και ανάδειξη του φυσικού, ιστορικού και καλλιτεχνικούπλούτου της χώρας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τη διαφύλαξη τηςκοινωνικής συνοχής και της ποιότητας της ζωής μας." Ιδού λοιπόν πεδίο δόξης λαμπρόν στο Τολό. Δείξτε πόσο το εννοείτε αυτό σε μια γωνιά της Ελλάδας που δεινοπαθεί χρόνια τώρα από την ελληνική κουτοπονηριά και ωχαδερφισμό. Δείξτε πως μπορεί η βαριά μας βιομηχανία , ο τουρισμός, να παράξει προϊόν και υπηρεσίες, με σεβασμό στο περιβάλλον, στην ιστορία, στους ανθρώπους. Εσείς έχετε την εξουσία.
• Και εσείς καλοί μου φίλοι Τολιανοί. Εσείς που αγαπάτε τον τόπο σας, που ζήσατε τα χρόνια της "δήθεν ανάπτυξης" και βιώνετε πια τα σχεδόν μη αναστρέψιμα αποτελέσματα της. Εσείς που σήμερα δεν αποδέχεστε την εικόνα του "κιτς Σαιν Τροπέ" που κάποιοι θέλουν, στο όνομα της χωρίς οίκτο "αντιπαροχής", να σας επιβάλλουν. Θυμηθείτε αυτό το κομμάτι γης, γιατί είμαι βέβαιος ότι το γνωρίζετε.Φροντίστε να διαφυλαχθεί στο ακέραιο. Απαιτείστε να αποτελέσει πρότυπο για την αναγέννηση του χωριού. Είναι στο χέρι σας και για το συμφέρον σας.

Κι αν όλα αυτά σας φαίνεται περίεργο να σας τα γράφει ένας μηχανικός, μια απάντηση υπάρχει μόνο. Μέχρι προχτές πηγαίνοντας - σπάνια τον τελευταίο καιρό - στο Τολό, ντρεπόμουν για τον εαυτό μου και το σινάφι μου. Σήμερα πιστεύω ακράδαντα ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα. Είναι στο χέρι όλων μας!

*Ευχαριστώ πολύ την ΜΤ και την οικογένεια της για τις φωτογραφίες και την ευκαιρία που μου έδωσε να δω ... και να ελπίζω.